venres, 24 de marzo de 2023

ENTREVISTA RADIO CORUÑA - ASÍ ÉRAMOS

O pasado mércores día 23 de marzo de 2023 tivemos a oportunidade de conversar sobre as gaseosas na provincia de A Coruña na sección Así Éramos no programa Hoy po Hoy da cadea SER.

https://cadenaser.com/audio/1679501531969/



luns, 20 de marzo de 2023

APUNTES SOBRE LA GASEOSA EN LA PROVINCIA DE A CORUÑA DISPOÑIBLE EN FORMATO LIBRO ELECTRÓNICO

Ante o interés amosado e a gran demanda do libro "Apuntes sobre la gaseosa en la provincia de A Coruña" temos a sorte de dispoñer da obra literaria en formato libro electrónico no Arquivo Aberto Institucional da Deputación da Coruña.


Este arquivo aberto institucional ten a finalidade de poñer ao dispor da cidadanía, a través de internet, as publicacións non venais editadas e impresas na imprenta provincial dentro do marco legal, cos obxectivos de aumentar a visibilidade das obras e dar acceso á información de forma gratuita.

Os interesados poden acceder no seguinte enlance:

https://www.dacoruna.gal/files/1216/7662/2925/Apuntes-Gaseosa-Coruna_WEB.pdf



domingo, 12 de marzo de 2023

mércores, 8 de marzo de 2023

COLABORACIÓN CON LA VOZ DE GALICIA - EDICIÓN LOCAL DE FERROL

LAS 48 FÁBRICAS QUE CONVIRTIETRON A FERROLTERRRA EN EL IMPERIO DE LA GASEOSA

Patricia Hermida - Narón /La Voz de Galicia - 08 de marzo de 2023

 

Desde La Pilarica a J. Montero, días de burbujas con refrescos de cítricos

En la segunda mitad del siglo XX, los grandes momentos comunitarios de Ferrolterra, Eume y Ortegal se celebraron con gaseosa... y unas gotitas de vino. Desde las Primeras Comuniones a los banquetes del patrón, y sobre todo las veraniegas cosechas de patatas. Triunfaban La PilaricaLos 15 Hermanos o J. Montero. Una bebida refrescante, digestiva y barata que arrasaba en las mesas de la zona, hasta tal punto que se llegaron a montar 48 fábricas. El libro Apuntes sobre la gaseosa en la provincia de A Coruña, escrito por Juan Carlos Villar Angeriz, de Gaseosas de Galicia, y editado por la Deputación da Coruña, recupera esa historia de brindis en manteles de cuadros.

Actualmente, solo queda La Pilarica pero como distribuidora desde Mandiá. Juan Carlos Giz Novo, que tomó las riendas de la fábrica de su padre José Giz Riobóo, cuenta que «desde hace 10 o 15 años dejamos de ser fabricantes y nos hacen la gaseosa en Marín». Recalca que «ya no queda nadie en la zona y ni siquiera en A Coruña, todos fabricamos en Padrón, Marín u Ourense». Atrás queda la época dorada en la que solo la ciudad de Ferrol llegó a albergar 20 plantas: Gaseosas Aurora, Los 15 Hermanos, La Salud, La Copa, La Deliciosa, El Águila, La Ferrolana, La Ferrolanita, La Pilarica... Explica Juan Carlos Villar que «foi unha zona importante de fábricas ao igual que o resto de Galicia, pero a influencia de Ferrol era grande polo seu tamaño e porque se estableceron bastantes marcas cunha bebida dixestiva e refrescante».

Si hubo un bum, se produjo hacia mediados del siglo pasado «cando moitas persoas que procedían doutros negocios como curtidores ou muiñeiras viron que era unha actividade rendable». A partir de los 60, «creouse o envase familiar coa botella de litro moi asequible, e moitas familias entraron no mercado». Fene tuvo La Esperanza, Calviño y Servia; Mugardos contó con Zárate y José Calvo. En Narón funcionaron Miramar, Bebidas Carbónicas Santa Rita y J. Montero. Precisamente en Narón aún guarda Couce de Alonso, de Casa Couce, su colección de cerca de un centenar de botellas de gaseosa. Durante todos estos años, él también investigó la historia de esta bebida en la zona: «En 1970, José Luis Seoane Díaz y Serafín Díaz se establecieron en San Julián con Bebidas Carbónicas Santa Rita, que más tarde fue adquirida por J. Montero».

Cuenta Couce que «en Ferrol existieron Salus, Aullón y Pibal; en la Mourela (Neda) la Deliciosa; Lanzós en Valdoviño...» El libro de Villar Angeriz también habla de La Pitusa en Neda; o Cedeira con Nebril, Arribí, Julio Orjadas, Carmen Ledo Gutiérrez y Antonio Varela. As Pontes tenía El Hogar, Andrés F. Corral y Guillermo Vaamonde; Pontedeume a Manuel López Seijo, Constantino Amado Cagiao y Manuel Naya Villamisar. Ya en Ortegal Cariño contaba con Modesto Prieto Zárate y Mañón con La Ideal Moderna. En Ortigueira se ubicaron La Central, Lagarea, Aguas de la Orxeira y Jesús García.

Como presidente de Gaseosas de Galicia, asociación que divulga la historia de esta bebida, Juan Carlos Villar explica que «a principios do século XX a gaseosa bebíase nas familias máis pudientes e non era tan asequible, pero despois foi máis económica porque as materias primas eran baratas». Aquellas míticas botellas de cristal con tapón de cerámica y disco de goma presidían «as mesas familiares xunto co barril de viño, sobre todo nas épocas das labores do campo como a recollida das patacas na que axudaban todos os veciños». Ya con temática más festiva, llegarían las aguas carbonatadas de sabores como naranja o limón. «Pero co tempo empezou a decaer o consumo por unha maior esixencia das medidas sanitarias e porque as multinacionais arrasaron co mercado local nos 80 cunha publicidade agresiva», apunta Villar.

Así ocurre con La Pilarica desde la ferrolana parroquia de Mandiá. «Distribuimos nuestra marca La Pilarica (gaseosa normal, de limón y naranja) que se fabrica en Marín, también distribuimos cervezas y otras bebidas», indica Juan Carlos Giz desde la empresa familiar.

mércores, 1 de marzo de 2023

ENTREVISTA RADIO FENE - TEMPO DE GASEOSAS

La Esperanza, Calviño e Servia. Tres marcas de gaseosas que se facían en distintos lugares de Fene. Tamén en Ferrol, Mugardos, Narón, Neda, Valdoviño e Cedeira houbo fábricas de gaseosas, algunha tan coñecida e duradeira como Los 15 Hermanos. A historia das fábricas de gaseosas da provincia recóllese en “Apuntes sobre a gaseosa na provincia da Coruña”, un libro que acaba de saír do prelo. Publicouno a Deputación da Coruña. En Radio Fene falamos co seu autor, Juan Carlos Villar Angeriz, que tamén preside a Asociación Gaseosas de Galicia.

ESCOITA O PODCAST:

http://173.255.131.18/audio/010323VILLAR.mp3

 

“En Galicia xa se facía gaseosa negra antes de que chegara a España a Coca Cola, facíaa en Mugardos o señor Zárate”, pero non tivo éxito. Segundo lle contou a Juan Carlos Villar un descendente deste pioneiro mugardés, a clientela rexeitaba esta innovación “dicían non nos dea auga das pozas, non era atractiva pola súa cor e non tivera ningún éxito”. O autor ten en Coristanco unha gran colección de envases e materiais relacionados coa fabricación de gaseosas na provincia da Coruña, que chegou ser un negocio importante en Galicia. “Na comarca de Ferrol houbo moitas fábricas, Los 15 Hermanos é unha das míticas, co seu famoso logo dos monequiños, fundouna nos anos 30 unha familia de gaseoseros moi ligada a comarca, aínda que houbo outras. Case en cada concello houbo unha fábrica. Houbo moitas na comarca de Ferrol”. Facer gaseosa chegou a ser un negocio importante. “Nos concellos máis pequeniños viviron moi ben e nos maiores creáronse empresas grandes que deron emprego. En Carballo chegou a haber cinco fábricas no seu momento”. A gaseosa lémbrase como bebida popular, pero non sempre foi así. “As primeiras datan de finais do século XIX. Eran formatos máis cativos, unha moda importada de París e Londres, para a burguesía que a consumía cando saían pasear, nos quioscos dos parques e nos grandes cafés que había nas capitais. Nese momento non era accesible a todo o mundo, era un luxo só para as clases máis podentes, que tamén a consumían para axudar a facer as dixestións”. “Apuntes sobre a gaseosa na provincia da Coruña”. A nosa historia, desde o século XIX ata a década dos 80, retratada a través desta popular bebida.